Việc Google triển khai tính năng AI Overviews đang gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng làm nội dung và SEO. Mặc dù mang lại trải nghiệm tìm kiếm nhanh chóng cho người dùng, AI Overviews lại khiến lượng truy cập vào các website – đặc biệt là các trang nhỏ, độc lập – sụt giảm nghiêm trọng. Điều này đặt ra câu hỏi lớn về tương lai của hệ sinh thái nội dung số khi AI can thiệp ngày càng sâu vào trang kết quả tìm kiếm.
AI Overviews: Tóm tắt thông tin tiện lợi nhưng mang nhiều rủi ro
Tính năng AI Overviews – các đoạn trả lời nhanh do trí tuệ nhân tạo tạo ra – đang thay đổi hoàn toàn cách người dùng tìm kiếm trên Google. Xuất hiện ở vị trí đầu tiên trong kết quả tìm kiếm, công cụ này sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn để tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn đáng tin cậy và hiển thị ngay trên trang kết quả (SERP), giúp người dùng có thể đọc câu trả lời mà không cần nhấp vào bất kỳ liên kết nào.
Tuy nhiên, chính sự tiện lợi này lại đang gây ra tác động nghiêm trọng đến các website độc lập. Theo nghiên cứu của Pew Research Center, khi có AI Overview hiển thị, tỷ lệ người dùng nhấp vào liên kết giảm gần 50%, từ 15% xuống chỉ còn 8%. Điều đáng lo ngại hơn là chỉ khoảng 1% người dùng thực sự bấm vào nguồn trích dẫn trong phần tóm tắt của AI, khiến lưu lượng truy cập vào các website nhỏ bị ảnh hưởng đáng kể.
Hiện tượng tìm kiếm không nhấp chuột (zero-click search) cũng đang gia tăng mạnh mẽ. Hơn 58% lượt truy vấn Google hiện không dẫn đến bất kỳ lượt truy cập nào vào trang web bên ngoài, làm xói mòn mô hình kinh doanh của nhiều nhà sáng tạo nội dung vốn phụ thuộc vào quảng cáo và referral traffic.
SEO truyền thống đối mặt khủng hoảng: Tìm đường sống trong kỷ nguyên AI
AI Overviews không chỉ là bản nâng cấp của Featured Snippet, mà còn đại diện cho xu hướng Search Generative Experience – nơi Google dần trở thành đích đến cuối cùng của người tìm kiếm. Điều này đặt ra thách thức lớn cho những website không thuộc nhóm nền tảng lớn như Wikipedia, Reddit hay YouTube – những nguồn thường được Google trích dẫn trong phần AI Overview.
Sự thay đổi này có thể gây ra sự mất cân bằng trong hệ sinh thái nội dung số. Khi các site nhỏ dần bị gạt ra khỏi luồng traffic chính, sự đa dạng thông tin sẽ bị suy giảm, kéo theo rủi ro độc quyền dữ liệu. Ngoài ra, người dùng cũng sẽ ít có cơ hội kiểm chứng thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, dẫn đến nguy cơ tiếp nhận dữ liệu sai lệch từ AI.
Dù vậy, AI Overviews vẫn mang lại lợi ích nhất định cho người dùng cuối: thông tin nhanh chóng, trải nghiệm liền mạch, đặc biệt hữu ích với các câu hỏi cụ thể hoặc tìm kiếm bằng câu đầy đủ. Nhưng đối với các nhà xuất bản, doanh nghiệp và chuyên gia SEO, việc thích nghi với kỷ nguyên mới là điều bắt buộc.
Một số chiến lược có thể được cân nhắc bao gồm: tối ưu hóa nội dung cho AI, tạo ra các định dạng dễ trích dẫn, đa dạng hóa kênh tiếp cận ngoài Google (ví dụ: mạng xã hội, newsletter, thương hiệu cá nhân) và xây dựng nội dung có chiều sâu nhằm duy trì giá trị lâu dài.
Tóm lại, AI Overviews đang tái định hình hành vi người dùng và mô hình SEO truyền thống. Việc hiểu rõ tác động, cập nhật xu hướng và linh hoạt thay đổi là chìa khóa để tồn tại và phát triển trong bối cảnh tìm kiếm do AI chi phối ngày càng rõ nét.
