Arrow Lake của Intel đang gặp phải vấn đề nghiêm trọng về hiệu suất lưu trữ. Theo các báo cáo mới nhất, dòng CPU Intel Core Ultra 200S (Arrow Lake) đang gây ra hiện tượng nghẽn cổ chai đối với các ổ SSD PCIe 5.0 NVMe, khiến tốc độ giảm đến 16% so với khả năng thực tế của chúng. Cụ thể, những ổ SSD có khả năng đạt tốc độ 14GB/s chỉ hoạt động ở mức tối đa 12GB/s khi được sử dụng với các bộ vi xử lý Arrow Lake mới nhất của Intel.
Vấn đề này được phát hiện lần đầu bởi trang The SSD Review trong quá trình kiểm tra hiệu suất các ổ SSD PCIe 5.0 trên nền tảng mới của Intel. Kết quả benchmark cho thấy các ổ SSD cao cấp như Samsung 9100 Pro và Micron 4600 không thể vượt quá ngưỡng 12,3GB/s khi được kết nối với bo mạch chủ Z890 (dành cho Arrow Lake), trong khi cùng những ổ SSD này có thể đạt tốc độ 14,3GB/s trên bo mạch Z790 (dành cho Raptor Lake).
Nguyên nhân kỹ thuật từ thiết kế đa chiplet của Intel Arrow Lake
Sau khi liên hệ với các nhà sản xuất bo mạch chủ và Intel, The SSD Review đã xác định được nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Thiết kế đa chiplet mới của Intel với Arrow Lake – bao gồm một ô mở rộng I/O (IOE) – chính là thủ phạm gây ra hiện tượng này.
Ô IOE quản lý các làn PCIe từ 21 đến 24, thường được sử dụng cho khe cắm M.2 chính. Dữ liệu đi qua IOE gặp phải độ trễ cao hơn do đường truyền dữ liệu die-to-die dài hơn, dẫn đến hiệu suất SSD bị giảm. Intel đã xác nhận rằng các làn PCIe 21-24 cấp cho cổng Gen5 có độ trễ cao hơn so với các làn PCIe 1-16 do thiết kế Arrow Lake sử dụng đường dẫn dữ liệu die-to-die dài hơn.
Ngược lại, các làn PCIe từ 1 đến 16, được quản lý bởi ô System-on-Chip (SoC), không gặp phải vấn đề này. Điều này có nghĩa là việc lắp đặt cùng một ổ SSD vào khe cắm PCI 5.0 x16 bằng card add-on cho phép nó đạt được tốc độ tối đa 14GB/s. Các nhà sản xuất bo mạch chủ như Asus và ASRock cũng đã xác nhận và tái hiện vấn đề hiệu suất này trong phòng thí nghiệm của họ.
Đáng chú ý, vấn đề này chỉ ảnh hưởng đến các ổ SSD PCIe 5.0 NVMe có thể đạt tốc độ khoảng 14GB/s, có nghĩa là các ổ SSD cũ hơn hoặc chậm hơn sẽ không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, đây vẫn là một tin không vui đối với những người dùng đã đầu tư vào các ổ SSD cao cấp như Samsung 9100 Pro với kỳ vọng đạt được hiệu suất tối đa.
Giải pháp tạm thời và triển vọng khắc phục
Hiện tại, giải pháp tạm thời duy nhất cho vấn đề này là sử dụng card mở rộng lưu trữ PCIe như Asus Hyper M.2. Bằng cách lắp đặt ổ SSD vào khe cắm PCI 5.0 x16 thông qua card add-on này, người dùng có thể đạt được tốc độ tối đa 14GB/s. Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp lý tưởng vì nó đòi hỏi phải mua thêm phần cứng và chiếm dụng khe cắm PCIe x16 quý giá thường được dành cho card đồ họa.
Về phần Intel, công ty đã cố gắng cải thiện hiệu suất chơi game trên các CPU kiểu chiplet của mình thông qua một số bản cập nhật firmware (microcode). Tuy nhiên, khó có thể thấy làm thế nào Intel có thể khắc phục vấn đề mới phát hiện với các ổ đĩa lưu trữ nhanh mà không cần điều chỉnh đáng kể thiết kế CPU.
Đây là một thất bại đáng tiếc khác cho các bộ xử lý Core Ultra 200S, sau khi ra mắt đầy vấn đề và hiệu suất bán lẻ kém. Mặc dù hầu hết người tiêu dùng sẽ không có những ổ SSD cao cấp như Samsung 9100 Pro trong hệ thống của họ, nhưng điều ít nhất mà họ mong đợi là nó sẽ hoạt động ở tốc độ tối đa.
Tổng kết: CPU Intel Arrow Lake đang gặp vấn đề nghiêm trọng về hiệu suất lưu trữ, làm giảm tốc độ của các ổ SSD PCIe 5.0 NVMe xuống còn 12GB/s thay vì 14GB/s do thiết kế đa chiplet mới. Nguyên nhân chính là do độ trễ cao hơn từ ô mở rộng I/O quản lý các làn PCIe 21-24. Giải pháp tạm thời là sử dụng card mở rộng lưu trữ PCIe, nhưng Intel sẽ cần điều chỉnh đáng kể thiết kế CPU để khắc phục hoàn toàn vấn đề này. Đây là một tin không vui cho những người dùng đã đầu tư vào phần cứng cao cấp với kỳ vọng đạt được hiệu suất tối đa từ nền tảng Intel mới nhất.
