Trong bối cảnh cuộc đua AI giỮfa Trung Quốc và Mỹ ngày càng gay gắt, DeepSeek v3.1 vừa ra mắt đang gây ấn tượng mạnh với giới chuyên môn. Mẫu mô hiình ngôn ngữ lớn (LLM) mới nhất của startup Trung Quốc này xuất hiện chỉ hai tuần sau khi OpenAI trình làng GPT-5, nhưng đã nhanh chóng thu hút sự chú ý nhờ hiệu năng thể hiện, kiến trúc thiết kế tối ưu và khả năng vận hành không phụ thuộc công nghệ Mỹ.
DeepSeek v3.1 – Hiệu năng cao, tối ưu chi phí
DeepSeek v3.1 sở hữu đến 685 tỷ tham số (parameters), đặt vào danh sách những mô hiình AI lớn nhất thế giới. Công ty chính thức công bố sản phẩm qua nền tảng WeChat và cộng đồng Hugging Face, nhấn mạnh rằng hệ thống được thiết kế theo dạng “mixture-of-experts” – mỗi lệnh truy vấn chỉ kích hoạt những phần cần thiết.
Thiết kế này giúc tiết kiệm đáng kể chi phí xử lý, đáp ứng nhu cầu tối ưu hiệu năng và độ linh hoạt. Mặc dù vẫn chưa đạt bước nhảy vọng lớn như mẫu R1 trước đó, nhưng v3.1 được đánh giá cao về khả năng lý luận, phối hợp với tốc độ đáp ứng nhanh. Ben Dickson, nhà phên tích công nghệ và sáng lập TechTalks, nhận định rằng kiến trúc lai (hybrid) này là “điểm đột phá nhất”, tách biệt hoàn toàn với các mô hiình nguồn mở khác.
Cuộc đua công nghệ Mỹ – Trung: Vị thế thay đổi?
Việc DeepSeek liên tục ra mắt mô hiình mới đã gây ấn tượng tới giới chính trị và doanh nghiệp Mỹ. Trong khi chính phủ Mỹ chỉ mới cho phép Nvidia và AMD bán chip AI đã tinh chỉnh vào Trung Quốc kèm mức thu 15% doanh thu, thì Bắc Kinh ngay lập tức đáp trả bằng việc hạn chế mua chip Nvidia. DeepSeek chưa được áp dụng rộng rãi tại Mỹ, nhưng tại Trung Quốc và các thị trường khác, v3.1 đang dần dần giành được độ tin dùng. Một số nhà phát triển Mỹ cũng đã tiếp cận và tích hợp DeepSeek R1 vào sản phẩm của họ.
William Falcon, CEO của Lightning AI, cho rằng DeepSeek tiến bộ chậm nhưng ấn tượng, đặc biệt trong bôi cảnh OpenAI chưa thể cung cấp nguồn mở đầy đủ. Ngoài DeepSeek, các tay chơi lớn khác trong AI Trung Quốc bao gồm Alibaba (với Qwen), Moonshot AI (với Kimi) và Baidu (với Ernie). Việc DeepSeek tung ra v3.1 gần thời điểm GPT-5 trình làng được xem là đóng góp vào sự canh tranh công nghệ quy mô lớn.
Dù có nhiều tiềm năng, DeepSeek và toàn ngành AI vẫn đối mặt với nghi ngờ về tính bền vững và tỷ suất đầu tư. Nghiên cứu của MIT chỉ ra rằng 95% các ứng dụng AI không tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp, trong khi lợi ích thực sự đến từ khả năng tự động hóa quy trình hậu cần.
Cuối cùng, dẫn đầu trong AI không chỉ đến từ việc trình làng những mô hiình đình đám, mà phụ thuộc vào việc AI đó mang lại giá trị đo được cho doanh nghiệp hay không.
