PC và điện thoại thông minh đang đứng trước nguy cơ tăng giá mạnh trong thời gian tới khi giá linh kiện bộ nhớ đang leo thang từng ngày. Tình trạng thiếu hụt trầm trọng bộ nhớ DRAM dành cho người tiêu dùng, vốn bắt nguồn từ cơn khát bộ nhớ băng thông cao của các trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI), đang tạo ra một sự mất cân bằng lớn. Một báo cáo mới nhất đã đưa ra lời cảnh báo nghiêm trọng rằng nếu tình trạng này kéo dài, mức giá có thể sẽ tăng vọt tới 8%, đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên linh kiện giá rẻ.
Thị trường PC đối mặt với sụt giảm doanh số và bão giá
Theo những nhận định từ IDC, công ty nghiên cứu và phân tích thị trường công nghệ thông tin hàng đầu thế giới, bức tranh của ngành công nghiệp PC trong năm tới có vẻ khá ảm đạm. IDC cảnh báo rằng doanh số bán PC có thể sụt giảm tới 8,9% trong năm tới nếu tình trạng thiếu hụt DRAM trở nên tồi tệ hơn. Ngay cả trong điều kiện hiện tại, thị trường cũng được dự báo sẽ thu hẹp thêm 4,9%, một con số bi quan hơn nhiều so với dự báo trước đó là chỉ giảm 2,4% vào năm 2026. Điều này cho thấy sức mua của người dùng đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi áp lực lạm phát linh kiện.
Trước tình hình chi phí đầu vào tăng cao do thiếu hụt bộ nhớ, các nhà sản xuất PC đang rục rịch chuẩn bị cho các đợt điều chỉnh giá bán. Mức tăng dự kiến có thể lên tới 8% để bù đắp chi phí. Hàng loạt thương hiệu lớn, bao gồm những cái tên quen thuộc với người dùng Việt Nam như Dell, Lenovo, HP, Asus và Acer, đều đã xác nhận về các đợt tăng giá sắp tới. Các nhà phân tích cũng dự đoán rằng các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) khác cũng sẽ nối gót theo sau. Điều này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng sẽ sớm nhận thấy giá PC tăng lên một cách rõ rệt trên các kệ hàng trong những tháng tới.
Các chuyên gia tại IDC nhận định rằng tình trạng thiếu hụt NAND và DRAM sẽ còn kéo dài đến tận năm 2027. Nhận định này đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên mà chúng ta được hưởng lợi từ bộ nhớ và lưu trữ giá rẻ, dồi dào. Đáng chú ý, đợt tăng giá này đến vào một thời điểm vô cùng khó khăn đối với ngành công nghiệp PC. Hiện tại, Microsoft đang tích cực thúc đẩy người dùng nâng cấp lên các dòng PC hỗ trợ AI vốn yêu cầu nhiều bộ nhớ, đặc biệt là khi thời điểm ngừng hỗ trợ chính thức cho Windows 10 vào tháng 10 đang đến gần. Sự kết hợp giữa nhu cầu nâng cấp bắt buộc và giá thành tăng cao sẽ đặt người dùng vào thế “tiến thoái lưỡng nan”.
Tác động phân hóa lên thị trường điện thoại thông minh
Không chỉ riêng PC, làn sóng tăng giá linh kiện bộ nhớ cũng đang lan sang thị trường di động, khiến điện thoại thông minh và PC bảng trở nên đắt đỏ hơn trong năm tới. Để đối phó, các nhà sản xuất buộc phải lựa chọn giữa việc tăng giá bán hoặc cắt giảm cấu hình phần cứng. Giá bán trung bình của điện thoại thông minh có thể tăng từ 3 đến 5% theo kịch bản trung bình, hoặc thậm chí lên tới 6 đến 8% trong kịch bản bi quan hơn.
Tác động của cơn bão giá này sẽ không đồng đều giữa các thương hiệu. Các hãng điện thoại thuộc phân khúc giá rẻ và tầm trung như TCL, Transsion, Xiaomi, Realme, Oppo, Vivo, Honor và Huawei dự kiến sẽ là những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Do biên lợi nhuận của các hãng này vốn đã rất thấp, họ không còn cách nào khác ngoài việc chuyển phần chi phí gia tăng này sang cho người tiêu dùng gánh chịu.
Ngược lại, hai ông lớn là Samsung và Apple có thể sẽ áp dụng chiến lược “án binh bất động” và quan sát thị trường. Nhờ tiềm lực tài chính mạnh mẽ, họ đã ký kết các hợp đồng đảm bảo nguồn cung bộ nhớ cho 18 đến 24 tháng tới, giúp tạo ra một lớp đệm an toàn trước những biến động giá cấp tính. Tuy nhiên, thị trường thắt chặt vẫn có thể gây ra những hệ quả nhất định về mặt kỹ thuật. Cụ thể, điều này có thể ngăn cản hai gã khổng lồ này nâng cấp dung lượng RAM từ 12GB lên 16GB trên các dòng flagship thế hệ tiếp theo, làm chậm lại đà phát triển cấu hình.
Nếu tình trạng thiếu hụt bộ nhớ tiếp tục kéo dài sang năm 2027 như dự báo, người tiêu dùng có thể sẽ phải đối mặt với mức giá cao hơn đáng kể khi muốn nâng cấp RAM hoặc mua ổ cứng SSD mới. Với việc chưa có dấu hiệu hạ nhiệt nào trong ngắn hạn, thị trường PC và Smartphone nhiều khả năng sẽ chứng kiến chi phí tiếp tục leo thang trước khi sự mất cân bằng cung cầu bắt đầu được giải tỏa.
