Năm 2020, Meta đã khởi động một nỗ lực nghiên cứu nội bộ có tên Project Mercury để kiểm tra các tác động tâm lý của việc sử dụng Facebook. Hợp tác với công ty nghiên cứu thị trường Nielsen, công ty đã tiến hành một thí nghiệm dựa trên khảo sát, yêu cầu một số người dùng được chọn tắt tài khoản Facebook của họ trong một tuần. Các tài liệu khám phá mới được công bố tiết lộ rằng những người tránh xa nền tảng này đã báo cáo mức độ trầm cảm, lo âu, cô đơn và so sánh xã hội tiêu cực giảm đáng kể. Thay vì công bố những phát hiện này hoặc ủy quyền nghiên cứu sâu hơn, ban lãnh đạo Meta đã đóng dự án lại. Sự việc này được trích dẫn trong một vụ kiện do các học khu Mỹ đệ trình, tiết lộ rằng công ty đã nghi ngờ tính hợp lệ của nghiên cứu, đổ lỗi kết quả cho những áp lực truyền thông tiêu cực đang thịnh hành về mạng xã hội.
Sự thật về Project Mercury và chiến lược bưng bít thông tin của Meta
Ít nhất một nhà nghiên cứu tham gia vào dự án đã lập luận nội bộ rằng cuộc khảo sát chỉ ra một mối liên hệ nhân quả giữa việc sử dụng Facebook và căng thẳng so sánh xã hội. Các cuộc thảo luận nội bộ thậm chí còn ví cách xử lý dữ liệu của Meta với những nỗ lực của ngành công nghiệp thuốc lá nhằm che giấu tác hại sức khỏe của việc sử dụng thuốc lá. Theo các tài liệu được trích dẫn trong đơn kiện, Meta cũng đã thất bại trong việc chia sẻ những kết quả này với Quốc hội, thay vào đó vẫn duy trì lập trường rằng công ty không có bằng chứng dứt khoát về tác hại đối với người dùng tuổi teen, đặc biệt là các bé gái – một vị trí mâu thuẫn với nghiên cứu nội bộ của chính họ.
Hồ sơ vụ kiện còn bao gồm mô tả chi tiết về thiết kế sản phẩm và các quyết định chính sách an toàn của Meta. Tài liệu vạch rõ cách nhiều công cụ an toàn dành cho thanh thiếu niên đã được thiết kế theo cách khiến chúng ít được sử dụng. Các cuộc thử nghiệm nội bộ về các tính năng hạn chế hơn thường bị chặn vì lo ngại chúng có thể làm tổn hại đến các chỉ số tăng trưởng người dùng. Meta còn bị cáo buộc duy trì ngưỡng “cảnh cáo” cao đối với các hành vi nghiêm trọng như khai thác tình dục, yêu cầu người dùng phải bị bắt gặp hơn một chục lần trước khi bị xóa khỏi nền tảng.
Thuật toán thúc đẩy nội dung độc hại và cuộc đối đầu pháp lý
Các tài liệu cũng mô tả cách các thuật toán tối ưu hóa tương tác được thiết kế cho người dùng tuổi teen đã thúc đẩy sự lan truyền của nội dung có tác động tâm lý tiêu cực, bao gồm cả tài liệu liên quan đến rối loạn mặc cảm ngoại hình (body dysmorphia) và rối loạn ăn uống (eating disorders). Các nỗ lực của các kỹ sư an toàn nhằm giảm thiểu những rủi ro này đã bị giảm ưu tiên, hồ sơ tuyên bố, với việc ban lãnh đạo cho rằng việc không hành động là một nhu cầu kinh doanh. Bên cạnh các công cụ an toàn chính thức, các email nội bộ cho thấy các giám đốc điều hành Meta đã thảo luận về việc tăng quyền riêng tư cho các luồng video trực tiếp của người dùng tuổi teen có thể giúp giữ chân sự tham gia của giới trẻ, ngay cả khi điều đó làm giảm sự giám sát từ phụ huynh hoặc nhà giáo dục. Người phát ngôn của Meta, Andy Stone, đã bác bỏ cáo buộc rằng công ty cố tình che giấu các phát hiện tiêu cực, nói rằng nghiên cứu về việc hủy kích hoạt Facebook đã bị ngừng do lỗi phương pháp luận (methodological flaws), chứ không phải vì kết luận của nó.
Stone nói với Reuters rằng Meta đã dành nhiều năm phát triển các công cụ kiểm soát của phụ huynh và biện pháp bảo vệ tuổi teen, mô tả công nghệ an toàn có được là “hiệu quả trên diện rộng”. Meta lập luận rằng các tài liệu được tham chiếu trong đơn kiện đang bị lấy ra khỏi ngữ cảnh, và yêu cầu xóa bỏ chúng liên quan đến các thủ tục riêng tư và chỉnh sửa – chứ không phải để đàn áp bằng chứng.
Mối lo ngại về thế hệ trẻ và tiền lệ pháp lý của Big Tech
Trong khi đó, các nguyên đơn cáo buộc Meta (cùng với Google, Snap và TikTok) đã có hành vi hạ thấp một cách có hệ thống các rủi ro đã biết đối với người dùng trẻ tuổi. Hồ sơ cũng đề cập đến các thư từ nội bộ gợi ý rằng một số công ty đã tài trợ cho các nhóm vận động vì trẻ em bên thứ ba, đồng thời các nhóm này công khai ủng hộ các thực tiễn an toàn của nền tảng. Thông tin được công bố trong hồ sơ tòa án liên bang Bắc California là một phần của nỗ lực tố tụng đa khu vực lớn hơn nhiều. Các nguyên đơn cáo buộc rằng các nền tảng lớn không chỉ xây dựng các thuật toán gây nghiện, thúc đẩy tương tác mà còn cung cấp các biện pháp bảo vệ an toàn kém mạnh mẽ hơn cho thanh thiếu niên Mỹ so với trẻ em ở các quốc gia khác.
Ví dụ, các bài thuyết trình nội bộ tại TikTok đã mô tả việc cung cấp “rau bina” (nội dung lành mạnh, mang tính giáo dục hơn) cho trẻ em trên ứng dụng Trung Quốc của họ, Douyin, trong khi trẻ em Mỹ lại nhận được “thuốc phiện”, một nhãn dán cho nội dung thu hút tương tác cao nhưng có thể gây hại. TikTok phản đối cả tính chính xác và cách mô tả về các bình luận này. Các email nội bộ của Snapchat thừa nhận rằng các tính năng như “Snapstreaks” (khuyến khích giao tiếp hàng ngày) đã tạo ra hành vi cưỡng bức (compulsive behavior) một cách hiệu quả trong giới trẻ.
Ngay cả khi áp lực lập pháp gia tăng, các bị cáo vẫn tiếp tục lập luận rằng các nguồn cấp dữ liệu thuật toán và các tính năng nhắm đến giới trẻ của họ được thiết kế với sự an toàn là ưu tiên, và các chính sách của họ dựa trên hướng dẫn từ các chuyên gia bên ngoài. Các nền tảng lớn, bao gồm Meta và Google, hiện đang thách thức các quy tắc mới của California, vốn sẽ giới hạn các đề xuất thuật toán đối với trẻ vị thành niên nếu không có sự đồng ý rõ ràng của phụ huynh. Kết quả của những vụ kiện này có thể tạo ra tiền lệ lớn về cách thức nghiên cứu nội bộ được tiết lộ và quy định trên toàn ngành công nghệ. Với phiên điều trần tiếp theo được ấn định vào ngày 26 tháng 1 tại Tòa án Quận Hoa Kỳ cho Khu vực Bắc California, các cơ quan quản lý, nhà nghiên cứu và giới quan sát ngành đang theo dõi chặt chẽ xem bao nhiêu quyết định nội bộ của Thung lũng Silicon có thể sẽ bị buộc phải công khai.
