Netflix vừa chính thức xác nhận một bước tiến quan trọng trong công nghệ truyền tải hình ảnh, khi bộ giải mã (codec) AV1 hiện đang đảm nhiệm việc vận hành tới gần 30% lượng nội dung phát trực tuyến của hãng. Đây là một nỗ lực to lớn nhằm giảm thiểu mức tiêu tốn băng thông mạng cho người dùng trong khi vẫn bảo toàn được chất lượng hình ảnh sắc nét. Động thái này cho thấy Netflix – một trong những nhà bảo trợ chính của AV1 – đang tiếp tục mở rộng việc ứng dụng công nghệ này trên các nền tảng của mình, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng cho những dự án mới với thế hệ kế nhiệm sắp ra mắt.
Hành trình phổ cập chuẩn nén AV1 trên đa nền tảng
Sự ủng hộ dành cho bộ giải mã AV1 đã tăng trưởng một cách đáng kể kể từ khi nó được ra mắt vào năm 2018. Ngay lập tức, cả các nền tảng lớn và nhỏ đều nhanh chóng áp dụng định dạng này với mục tiêu tối ưu hóa đường truyền internet. Trong một bài đăng chi tiết gần đây trên nền tảng Medium, Netflix đã giải thích rõ cách họ góp phần thúc đẩy sự ra đời của bộ giải mã này và lộ trình đưa nó lên từng loại thiết bị khác nhau.
Để độc giả dễ hình dung, AV1 được ra đời bởi Liên minh Truyền thông Mở (AOMedia) vào năm 2018. Đây là một tổ chức quy tụ những gã khổng lồ công nghệ hàng đầu thế giới bao gồm Netflix, Amazon, Apple, Google, Microsoft, Mozilla, Nvidia và nhiều công ty khác. AV1 được thiết kế để trở thành người kế nhiệm cho định dạng VP9 của Google. Điểm mạnh vượt trội của AV1 là khả năng nén dữ liệu hiệu quả hơn nhiều so với định dạng H.264 phổ biến hiện nay, và đặc biệt là nó hoàn toàn miễn phí bản quyền, khác biệt so với chuẩn H.265/HEVC đắt đỏ.
Trong vài năm qua, khả năng hỗ trợ giải mã và mã hóa cho AV1 đã lan rộng nhanh chóng đến các thiết bị di động hiện đại, chip đồ họa máy tính và các phần cứng khác. Trong suốt thời gian đó, từ các công ty lớn cho đến những người sáng tạo nội dung độc lập đều đã lên tiếng ca ngợi những cải tiến về hiệu suất mà công nghệ này mang lại.
Netflix bắt đầu áp dụng việc giải mã phần mềm AV1 trên các thiết bị Android vào năm 2020. Lý do cho sự ưu tiên này là nhờ tính linh hoạt của nền tảng Android và sự phổ biến áp đảo của các thiết bị di động trong nhóm khán giả xem phim trực tuyến. Bằng cách sử dụng thư viện “dav1d” – vốn đã được các nhà phát triển tối ưu hóa cho các dòng chip di động kiến trúc Arm – Netflix đã cải thiện đáng kể chất lượng phát video cho người dùng ngay cả khi họ sử dụng mạng di động chập chờn.
Tuy nhiên, việc đưa AV1 lên TV thông minh và các thiết bị giải trí tại gia khác lại là một câu chuyện phức tạp hơn, đòi hỏi phải có sự hỗ trợ giải mã từ phần cứng. Netflix đã phải từng bước cấp chứng nhận cho các nhà cung cấp chip xử lý (SoC). Công ty đã triển khai bộ giải mã này trên TV vào cuối năm 2021, thêm hỗ trợ cho trình duyệt web vào năm 2022 và mở rộng sang các dòng chip M3 và A17 Pro của Apple vào năm 2023.
Công nghệ xử lý hạt phim và tương lai với AV2
Đầu năm nay, Netflix đã triển khai phát trực tuyến AV1 HDR sử dụng công nghệ HDR10+. Định dạng này hiện đã bao phủ tới 85% danh mục nội dung HDR của công ty, và Netflix đang có kế hoạch chuyển đổi toàn bộ nội dung HDR của mình sang chuẩn AV1 trong vài tháng tới. Điều này hứa hẹn mang lại trải nghiệm hình ảnh sống động hơn cho người xem.
Một tính năng kỹ thuật thú vị mà Netflix giải thích là khả năng tích hợp hạt phim (film grain) thông minh hơn của AV1 thông qua công nghệ “Tổng hợp hạt phim” (Film Grain Synthesis). Thay vì phải nén cả những hạt nhiễu (grain) vốn làm tốn rất nhiều dung lượng, công nghệ này sẽ loại bỏ hạt khỏi nội dung trước khi nén, sau đó tái tạo lại chúng ở bộ giải mã trên thiết bị người xem. Quy trình này giúp giảm đáng kể lượng băng thông sử dụng mà vẫn duy trì được chất lượng nghệ thuật của bộ phim. Công ty cũng hy vọng bộ giải mã này sẽ nâng cao trải nghiệm phát trực tiếp (live streaming) với các lớp đồ họa tùy chỉnh và cải thiện hiệu suất chơi game trên đám mây.
Nhìn về tương lai, AOMedia gần đây đã công bố kế hoạch ra mắt chuẩn AV2 trước khi kết thúc năm nay. Bộ giải mã thế hệ mới này sẽ cung cấp khả năng nén hiệu quả hơn cả AV1, hỗ trợ các công nghệ tiên tiến như thực tế tăng cường (AR), thực tế ảo (VR), phát trực tuyến chia màn hình và nhiều tính năng khác.
Bộ giải mã cập nhật này sẽ trở nên cực kỳ hữu ích khi Netflix bắt đầu khai thác kho nội dung khổng lồ cả mới lẫn cũ từ Warner Bros. Gã khổng lồ phát trực tuyến này gần đây đã đồng ý mua lại công ty sản xuất phim danh tiếng này với mức giá lịch sử là 82,7 tỷ USD. Thương vụ thâu tóm đình đám này sẽ trao cho Netflix quyền kiểm soát các thương hiệu văn hóa đại chúng cực kỳ phổ biến, bao gồm loạt phim Trò chơi Vương quyền (Game of Thrones), vũ trụ truyện tranh DC Comics, đài HBO và nhiều hãng phim trò chơi điện tử danh tiếng khác.
