Thuật ngữ Vibe Coding (lập trình theo cảm hứng/dạng tác nhân) đang định hình lại cách phần mềm được xây dựng, thúc đẩy định giá hàng tỷ đô la tại Thung lũng Silicon. Tuy nhiên, đằng sau sự cường điệu, nhiều công cụ đột phá này có thể đang dựa vào các mô hình AI cốt lõi được phát triển tại Trung Quốc – một chi tiết mà các nhà sáng lập của chúng không công khai thảo luận. Sự căng thẳng giữa đổi mới, niềm tự hào công nghệ quốc gia và tính minh bạch này hiện đang là tâm điểm của một trong những xu hướng phát triển nhanh nhất của lĩnh vực AI.
Vibe Coding đang trở thành một trong những trường hợp sử dụng phổ biến nhất cho các dịch vụ tạo sinh và các mô hình AI, đẩy giá trị của một số công ty Mỹ lên cao ngất ngưởng. Tuy nhiên, nguồn gốc Trung Quốc của một số mô hình nền tảng đang dấy lên những lo ngại nhất định trong giới quan sát.
Cognition và SWE 1.5 bị nghi ngờ dựa trên mô hình GLM của Zhipu AI
Cognition và Cursor, hai công ty Mỹ đi đầu trong phong trào vibe coding, đã giới thiệu các công cụ riêng của họ nhằm biến lập trình phần mềm thành một quy trình tác nhân (agentic process). Cả hai đều tuyên bố đã đạt được hiệu suất và hiệu quả chưa từng có, nhưng họ đã không tiết lộ sự phụ thuộc rõ ràng của mình vào các mô hình AI tiên tiến được phát triển tại Trung Quốc.
Cognition gần đây đã ra mắt SWE 1.5, mô hình AI mới nhất của mình, được thiết kế và tối ưu hóa cho kỹ thuật phần mềm. Công ty cho biết mô hình được đào tạo trên hàng trăm tỷ tham số và gần như có thể sánh kịp hiệu suất tiên tiến nhất (state of the art). SWE 1.5 được kỳ vọng sẽ giải quyết sự đánh đổi giữa tốc độ và chất lượng mã thường ảnh hưởng đến các dịch vụ tạo văn bản AI.
Theo Cognition, công nghệ tác nhân của họ sử dụng “một mô hình nền tảng hàng đầu” (a leading base model) được phát hành theo giấy phép nguồn mở, mặc dù không có chi tiết cụ thể nào được cung cấp. Tuy nhiên, khi người dùng hỏi công cụ này về mô hình nền tảng của nó, nó dường như đã tham chiếu đến dòng GLM được phát triển bởi Zhipu AI, một công ty có trụ sở tại Bắc Kinh.
Zhipu AI đã xác nhận suy đoán, cho rằng SWE 1.5 có thể dựa trên mô hình GLM 4.6 của họ. Cognition đã không bình luận về vấn đề này. Công ty có trụ sở tại khu vực San Francisco, được định giá 10.2 tỷ đô la, và đặt mục tiêu cung cấp trải nghiệm tác nhân coding nhanh nhất hiện có trên thị trường.
Vibe Coding Anysphere và bằng chứng rò rỉ ngôn ngữ Trung Quốc
Anysphere là một nhà phát triển dịch vụ coding AI khác với mức định giá cực kỳ cao. Công ty gần đây đã giới thiệu Composer, một tác nhân được thiết kế để hỗ trợ các dự án vibe coding trong Cursor. Cursor được công ty mô tả là cách tốt nhất để viết mã bằng AI, và Composer có thể tạo ra đầu ra lập trình nhanh hơn gấp bốn lần so với các mô hình tương tự. Anysphere đã không tiết lộ mô hình mà Composer sử dụng, nhưng người dùng nhận thấy rằng đôi khi nó tạo ra văn bản bằng tiếng Trung Quốc. Giống như Cognition, Anysphere có trụ sở tại San Francisco và đã tăng gấp ba lần định giá lên gần 10 tỷ đô la chỉ trong sáu tháng.
Cả Cognition, Anysphere hay Cursor đều không bình luận về nguồn gốc Trung Quốc của các mô hình cung cấp sức mạnh cho sản phẩm của họ. Zhipu AI cho biết việc các công ty Mỹ áp dụng mô hình GLM của họ không nhất thiết là tiêu cực, vì điều đó có thể mang lại lợi ích cho sự đóng góp nguồn mở trên toàn hệ sinh thái AI.
Theo Florian Brand, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Trier ở Đức, nguồn gốc của mô hình nền tảng được các công ty Mỹ sử dụng không phải là vấn đề quan trọng nhất. Việc tạo ra các tác nhân AI hiệu quả đòi hỏi một giai đoạn tinh chỉnh (fine tuning) bổ sung, điều mà ông cho rằng mới là bí mật thực sự đằng sau sự thành công của những dự án này. Tuy nhiên, sự thiếu minh bạch này đặt ra câu hỏi lớn về tính độc lập và quyền kiểm soát công nghệ AI cốt lõi tại Mỹ.
