Nhiều người nghĩ rằng ý tưởng về một “hệ điều hành tác nhân AI” (agentic OS) của Microsoft, được giới thiệu vài ngày trước, chỉ là một khái niệm tương lai xa vời hơn là một hệ thống sẵn sàng sản xuất để tích hợp. Tuy nhiên, hôm nay, công ty đã làm rõ rằng các tính năng tác nhân sẽ đến sớm hơn bất kỳ ai mong đợi. Chủ tịch Windows Pavan Davuluri gần đây đã mô tả tương lai của Windows là một hệ điều hành tác nhân, nơi các bot AI và mô hình ngôn ngữ lớn xử lý các lệnh của người dùng trên tệp và các tác vụ tính toán. Các nhà phê bình chủ yếu đón nhận ý tưởng này bằng sự chế giễu, sự bực bội về “đống lộn xộn đầy lỗi” mà hệ điều hành hiện tại đang mắc phải. Tuy nhiên, khái niệm “agentic OS” đang bắt đầu bén rễ sâu vào mảng kinh doanh phần mềm truyền thống hơn của Microsoft.
Microsoft đã phát hành một hướng dẫn hỗ trợ mới cho các tính năng tác nhân sắp có trên Windows 11. Công ty xác nhận rằng những thay đổi “thử nghiệm” này sẽ xuất hiện trong bản build xem trước riêng tư dành cho những người thử nghiệm beta không trả phí đã đăng ký chương trình Windows Insiders. Họ hứa hẹn sẽ đi xa hơn việc chỉ thêm một chatbot mới hoặc cải thiện một mô hình ngôn ngữ lớn, mà sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc biến điện toán hỗ trợ tác nhân AI thành hiện thực.
Agent Workspace: Không gian ảo để AI tự hoạt động
Tính năng đầu tiên cho phép hệ điều hành tác nhân này là Agent Workspace (Không gian làm việc của Tác nhân). Đây là một không gian chuyên dụng trong Windows nơi một tác nhân AI có thể hoạt động trên dữ liệu và tệp của người dùng. Mỗi không gian làm việc này được giới hạn trong một người dùng tác nhân riêng biệt, được chứa trong tài khoản Windows riêng của nó. Người dùng có thể tiếp tục vận hành thiết bị một cách bình thường trong khi các tài khoản tác nhân này thực hiện các tác vụ được giao.
Microsoft nói rằng có “ranh giới rõ ràng” giữa các tài khoản tác nhân và tài khoản người dùng tiêu chuẩn. Các không gian làm việc tác nhân chạy một cách an toàn và sử dụng tối thiểu CPU và bộ nhớ, với các khả năng tác nhân bổ sung được lên kế hoạch theo thời gian. Cách thiết lập này giống như một hệ thống ảo hóa dựa trên AI quá phức tạp. Mặc dù vậy, Microsoft tuyên bố các không gian làm việc tác nhân hiệu quả hơn một máy ảo truyền thống như Windows Sandbox.
Tuy nhiên, các không gian làm việc tác nhân sẽ cung cấp khả năng cô lập bảo mật tương đương, hỗ trợ thực thi song song và kiểm soát hoàn toàn của người dùng so với một máy ảo (VM). Các bot AI sẽ có quyền truy cập giới hạn vào các thư mục người dùng, bao gồm Documents, Downloads, Desktop, Videos, Pictures và Music. Khi được bật, các tài khoản tác nhân có thể làm việc trên cùng các thư mục mà người dùng đã xác thực có thể truy cập, chẳng hạn như các hồ sơ người dùng công cộng.
Bảo mật và rủi ro của kỷ nguyên Agentic AI
Redmond nhấn mạnh rằng các tính năng AI tác nhân của Windows 11 tuân theo một bộ nguyên tắc bảo mật “mạnh mẽ”. Công ty cũng nói rằng người dùng tác nhân là các thực thể tự trị (autonomous entities) cần sự giám sát và ủy quyền thích hợp. Các nhà phát triển và phần mềm bảo mật có thể tấn công chúng như bất kỳ thành phần phần mềm nào khác, đó là lý do tại sao các hành động của chúng phải được “kiềm chế” (contained).
Cho đến nay, AI tác nhân đã làm tăng đáng kể rủi ro bảo mật cho người dùng. Microsoft cảnh báo rằng AI tác nhân vẫn là một lĩnh vực nghiên cứu di chuyển nhanh chóng, và chúng ta không thể không đồng ý. Ở giai đoạn này, không có lý do gì để bất kỳ người dùng thận trọng hoặc doanh nghiệp có uy tín nào tham gia vào nó – có lẽ là không bao giờ. Sự ra đời của Agent Workspace là một dấu hiệu cho thấy Microsoft đang tiến tới một hệ điều hành nơi AI đóng vai trò chủ động, nhưng rủi ro đi kèm đòi hỏi sự cảnh giác tối đa từ cộng đồng người dùng và các nhà cung cấp giải pháp bảo mật.
Việc Microsoft công khai chi tiết về Agent Workspace và các nguyên tắc bảo mật cho thấy sự quyết tâm của họ. Tuy nhiên, sự thất vọng và sự phản đối của người dùng về việc AI kiểm soát sâu PC là một thách thức lớn mà hãng phải đối mặt. Sự cân bằng giữa đổi mới và kiểm soát người dùng sẽ quyết định liệu Windows có thể thành công trong việc chuyển mình thành một “Agentic OS” hay không.
